در دنیای مدرن امروز، استرس و اضطراب شدید به یکی از مشکلات اصلی سلامت روان تبدیل شدهاند. سبک زندگی پرسرعت، عوامل محیطی، فشارهای اجتماعی و کاری، همگی باعث تحریک مداوم سیستم عصبی میشوند. در این میان، استفاده از مکملهای گیاهی و طبیعی بهعنوان راهحلی تکمیلی برای کاهش این اختلالات رو به افزایش است. یکی از این ترکیبات طبیعی، قارچ گانودرما لوسیدوم (Ganoderma lucidum) است که در طب سنتی شرقی جایگاه ویژهای دارد.
گانودرما چیست؟
گانودرما لوسیدوم یا «ریشی» (Reishi) قارچی دارویی با سابقهای چند هزار ساله در طب سنتی چین، ژاپن و کره است. این قارچ حاوی ترکیبات فعالی نظیر:
تریترپنها (Triterpenes)
پلیساکاریدها (Polysaccharides)
بتا-گلوکانها
استرولها
میباشد که باعث اثرات ضد التهابی، آنتیاکسیدانی و تعدیلکننده سیستم ایمنی میشوند.
مشااهده محصولات دکتر بیز
چگونه گانودرما بر استرس و اضطراب اثر میگذارد؟
گانودرما با تأثیر بر سیستم عصبی مرکزی، نقش آرامبخش و تعادلبخش دارد. چند مکانیزم اصلی در اینجا دخیل هستند:
1. تعدیل سیستم هیپوتالاموس-هیپوفیز-آدرنال (HPA Axis)
گانودرما موجب کاهش پاسخ بیشفعالی محور HPA میشود؛ این محور مسئول ترشح کورتیزول (هورمون استرس) است.
2. افزایش تولید سروتونین و گابا
تحقیقات نشان دادهاند گانودرما میتواند سطح سروتونین (هورمون شادی) و گابا (مهارکننده اضطراب) را افزایش دهد و اثرات دوپامین را تنظیم کند.
3. کاهش التهاب عصبی (Neuroinflammation)
ترکیبات آنتیاکسیدانی موجود در گانودرما با کاهش التهابهای سلولهای عصبی، از تخریب بافت مغز ناشی از استرس مزمن جلوگیری میکنند.
مطالعات علمی و بالینی درباره تاثبرات قهوه گانودرما بر استرس
✅ مطالعه حیوانی – مجله BMC Complementary Medicine (2016)
در این مطالعه، موشهایی که گانودرما مصرف کرده بودند، رفتارهای اضطرابی کمتری در تستهای استاندارد (مانند Elevated Plus Maze) نشان دادند.
✅ مطالعه انسانی – دانشگاه ملی تایوان (2014)
در این تحقیق، مصرف عصاره گانودرما به مدت 8 هفته در 48 بیمار مبتلا به اختلال اضطراب منتشر (GAD) موجب کاهش معنادار نمرات پرسشنامه اضطراب بک (BAI) شد.
✅ بررسی متاآنالیز – Journal of Ethnopharmacology (2020)
در این مقاله مروری، 13 مطالعه انسانی و حیوانی بررسی شد که 11 مورد از آنها تأثیر مثبت گانودرما در کاهش اضطراب و استرس را تأیید کرده بودند.
موارد مصرف و دوز معمول گانودرما به صورت:
کپسول یا پودر خشک شده
قهوه ترکیبی (مانند قهوه سوپریم دکتر بیز)
چای یا عصاره مایع
مصرف میشود. دوز پیشنهادی در بزرگسالان معمولاً 500 تا 1500 میلیگرم عصاره در روز است، اما باید با مشورت پزشک انجام شود.
جمعبندی
قارچ گانودرما یک مکمل طبیعی امیدوارکننده برای کمک به کاهش استرس و اضطراب شدید است. با خواص آنتیاکسیدانی، ضدالتهابی و تعادلدهنده سیستم عصبی، این قارچ میتواند هم در کنار درمانهای دارویی و هم به عنوان پیشگیری، مورد استفاده قرار گیرد. با توجه به مطالعات انسانی و حیوانی، گانودرما میتواند تأثیری مثبت بر خلقوخو، کیفیت خواب و کاهش علائم اضطراب داشته باشد.
منابع علمی:
Wang, Y., et al. (2016). “Antianxiety effects of Ganoderma lucidum in mice.” BMC Complement Altern Med.
Chen, S. Y., et al. (2014). “Clinical evaluation of Ganoderma lucidum for Generalized Anxiety Disorder.” Natl Taiwan Univ.
Liu, C. H., et al. (2020). “Ganoderma lucidum in mental health: A systematic review.” J Ethnopharmacol.
Zaidman, B. Z., et al. (2005). “Medicinal mushrooms: Ganoderma lucidum.” Int J Med Mushrooms.